Alkole bağlı karaciğerde 3 hastalık formu gözlenir.
1. Karaciğer Yağlanması
2. Alkolik Hepatit
3. Siroz
Hastalarda öncelikle karaciğer yağlanması, arkasından alkolik hepatit ve sonunda siroz gelişmektedir.Bu hastalık tipleri, hastalarda ayrı ayrı veya ikisi bir arada görülebilir.Hastalardaki şikayetler ve muayene bulguları hastalığın evresi ile değişiklik gösterir.Bazen ne yazık ki hastalarda siroz gelişene kadar herhangi bir şikayet veya bulgu görülmeyebilir. Bu nedenle alkol alışkanlığı olan kişilerin periyodik muayene ve tetkikten geçmesi son derece önemlidir.Örneğin 3 ayda bir karaciğer tetkikleri yapılmalı ve 6 ayda bir ya da yılda bir ultrasonografi çekilmelidir.
1. Karaciğer Yağlanması
2. Alkolik Hepatit
3. Siroz
Hastalarda öncelikle karaciğer yağlanması, arkasından alkolik hepatit ve sonunda siroz gelişmektedir.Bu hastalık tipleri, hastalarda ayrı ayrı veya ikisi bir arada görülebilir.Hastalardaki şikayetler ve muayene bulguları hastalığın evresi ile değişiklik gösterir.Bazen ne yazık ki hastalarda siroz gelişene kadar herhangi bir şikayet veya bulgu görülmeyebilir. Bu nedenle alkol alışkanlığı olan kişilerin periyodik muayene ve tetkikten geçmesi son derece önemlidir.Örneğin 3 ayda bir karaciğer tetkikleri yapılmalı ve 6 ayda bir ya da yılda bir ultrasonografi çekilmelidir.
KARACİĞER YAĞLANMASI (ALKOLİK YAĞLI KARACİĞER)
Alkol alanlarda karaciğerde en sık saptanan hastalık karaciğer yağlanmasıdır (%90). Karaciğer hücrelerinde yağ birikmesi alkole bağlı en erken ve en sık görülen değişikliktir. Bu hastaların %90 kadarında karaciğerde büyüme görülür. Hafif ve orta derecede yağlanmada herhangi bir şikayet söz konusu değildir.Ağır olgularda iştahsızlık, bulantı, kusma, karında sağ üst bölgede yani kaburgaların altında veya göbek üstünde, göbek çevresinde ağrı görülebilir.Bu hastalarda karaciğer testleri genellikle normaldir. Bazı ciddi olgularda biyokimyasal testler bozulur, AST, bilirubin , alkalen fosfataz testleri hafif yüksek bulunabilir.
Alkole bağlı karaciğer yağlanmasının uzun dönem akibeti belli değildir. Bu hastaların ne kadarında ne sürede alkolik hepatit veya sirozun gelişeceğine dair bilgiler mevcut değildir. Ancak karaciğer yağlanması mutlaka siroza ilerleyen bir hastalık olarak değerlendirilmemelidir. Çünkü alkol alımı bırakılırsa 4-6 haftada yağlanma geri normale dönebilir.Bunun yanında karaciğer yağlanması olanlar alkol almaya devam ederse yaklaşık %65’inde siroz geliştiği rapor edilmiştir. Karaciğer yağlanması olup alkolu bırakanlarda uzun süre sağlıklı bir yaşam söz konusu olmaktadır. Karaciğer yağlanması olan hastalar alkol almaya devam ederse ortalama 8-10 yıl içinde siroza ilerlemektedir.Sonuç olarak alkole bağlı karaciğer yağlanması ‘’sessiz bir tehlike’’ olarak değerlendirilmelidir.Mutlaka bu aşamada alkolun bırakılması şarttır.
Alkole bağlı karaciğer yağlanmasının uzun dönem akibeti belli değildir. Bu hastaların ne kadarında ne sürede alkolik hepatit veya sirozun gelişeceğine dair bilgiler mevcut değildir. Ancak karaciğer yağlanması mutlaka siroza ilerleyen bir hastalık olarak değerlendirilmemelidir. Çünkü alkol alımı bırakılırsa 4-6 haftada yağlanma geri normale dönebilir.Bunun yanında karaciğer yağlanması olanlar alkol almaya devam ederse yaklaşık %65’inde siroz geliştiği rapor edilmiştir. Karaciğer yağlanması olup alkolu bırakanlarda uzun süre sağlıklı bir yaşam söz konusu olmaktadır. Karaciğer yağlanması olan hastalar alkol almaya devam ederse ortalama 8-10 yıl içinde siroza ilerlemektedir.Sonuç olarak alkole bağlı karaciğer yağlanması ‘’sessiz bir tehlike’’ olarak değerlendirilmelidir.Mutlaka bu aşamada alkolun bırakılması şarttır.
ALKOLİK HEPATİT
Sirozdan önceki hastalık tablosudur.Önemli bir hastalıktır.Ölüm riski söz konusudur.Uzun süre alkol tüketen hastaların yaklaşık %40’ında görülür. Hastada herhangi bir şikayet söz konusu olmayabilir.Bu durum hasta için yanıltıcı olabileceği için daha tehlikelidir.Zira hasta ; hasta olduğunun farkına varamaz.Bazı hastalarda ise gözlerde sararma, iştahsızlık, bulantı,kusma, karın ağrısı, kilo kaybı görülür. Bu durumda ise hasta artık sağlık sorununun farkındadır ve doktora baş vurur.
Hastanın muayenesinde karaciğerde büyüme saptanır (%80-100) . Karın boşluğunda sıvı birikimi (asit), gözlerde sararma, ateş, dalak büyümesi ve karaciğer koması görülebilir.
Hafif formlarda karaciğer enzimleri normaldir veya hafif artmış olabilir. ALT hafif yüksek veya normal olabilir. Sıklıkla AST yüksektir. AST/ALT oranı 2’den büyüktür. Bilirubinler, ALP, GGT değişkendir, yüksek veya normal olabilir.Kanda beyaz kürelerde (lökosit) artış görülür.
Hastalığın akibeti karaciğerdeki hasarın şiddeti ve alkol kulanımının devam edip etmemesi ile ilişkilidir.Eğer alkol alımı bırakılırsa 8-24 hafta içinde hastalıkta gerileme olur ve 6-12 ayda ise hemen hemen normale döner. Eğer alkol alımı devam ederse 24-42 ay içinde siroza ilerlediği bildirilmektedir.Ancak alkolun bırakılması sonucunda mutlaka siroz gelişmez diyemiyoruz.
Ancak bu hastalarda tanı esnasında %20 olguda birlikte siroza rastlanır. Bazı hastalarda karaciğer fonksiyonları hızlıca bozulur, karaciğer yetmezliği ve ölüm görülebilir.Görüldüğü üzere alkol içiminin devam etmesi karaciğerdeki hasarın artmasına yol açmaktadır.
Hastanın muayenesinde karaciğerde büyüme saptanır (%80-100) . Karın boşluğunda sıvı birikimi (asit), gözlerde sararma, ateş, dalak büyümesi ve karaciğer koması görülebilir.
Hafif formlarda karaciğer enzimleri normaldir veya hafif artmış olabilir. ALT hafif yüksek veya normal olabilir. Sıklıkla AST yüksektir. AST/ALT oranı 2’den büyüktür. Bilirubinler, ALP, GGT değişkendir, yüksek veya normal olabilir.Kanda beyaz kürelerde (lökosit) artış görülür.
Hastalığın akibeti karaciğerdeki hasarın şiddeti ve alkol kulanımının devam edip etmemesi ile ilişkilidir.Eğer alkol alımı bırakılırsa 8-24 hafta içinde hastalıkta gerileme olur ve 6-12 ayda ise hemen hemen normale döner. Eğer alkol alımı devam ederse 24-42 ay içinde siroza ilerlediği bildirilmektedir.Ancak alkolun bırakılması sonucunda mutlaka siroz gelişmez diyemiyoruz.
Ancak bu hastalarda tanı esnasında %20 olguda birlikte siroza rastlanır. Bazı hastalarda karaciğer fonksiyonları hızlıca bozulur, karaciğer yetmezliği ve ölüm görülebilir.Görüldüğü üzere alkol içiminin devam etmesi karaciğerdeki hasarın artmasına yol açmaktadır.
ALKOLİK SİROZ
ALKOLİK KARACİĞER HASTALIĞINDA TEDAVİ
Alkolik karaciğer hastalığının tedavi yöntemleri dört başlık altında toplanabilir.
1-Alkolün kesilmesi
2-Destekleyici tedavi
3-İlaç tedavisi
4-Karaciğer nakli
Bu hastalarda tanı konur konmaz acilen alkol kesilmelidir.Hastalık hangi aşamada olursa olsun alkolün kesilmesi mutlaka hastada iyi yönde gelişmelere neden olur.
Karaciğer yağlanması tespit edilen hastalarda alkolün kesilmesi yeterlidir.Hastaların beslenmesine dikkat etmesi ve spor yapması çok yararlıdır.Ek olarak herhangi bir ilaç tedavisine gerek yoktur.Belirgin yakınmaları olan, (iştahsızlık, bulantı,kusma karın ağrısı,sarılık,ateş, karında sıvı toplanması gibi) ve karaciğer testleri belirgin derecede bozuk olan alkolik hepatitli ve sirozlu hastaların hastanede yatırılarak tedavisi uygundur.Bu tedavide hastaların beslenme programına alınması, diyetinde protein ve vitaminlerin sağlanması çok önemlidir.
Ayrıca potasyum, magnezyum ve çinko gibi minerallerle beraber C, K, folik asit ve B vitaminleri verilebilir. Alkolik hepatit tedavisi
Alkolik hepatit hastalarının çoğunda beslenme bozukluğu vardır. Bu nedenle hastalara beslenme desteği gerekir. Ağızdan beslenme yeterli değilse damardan beslenme solusyonları verilebilir. Alkolün kesilmesi son derece önemlidir.Seçilmiş hastalarda kortizon tedavisi iyi bir seçenektir.Sonuç olarak belirgin yakınmaları olan; sarılık, bulantı,kusma,karın ağrısı,ateş,iştahsızlık olan hastaların hastanede yatırılarak tedavisi uygundur.
Beslenme desteği ile birlikte kortizon tedavisi alkolik hepatit hastalarında yararlı olmaktadır.
1-Alkolün kesilmesi
2-Destekleyici tedavi
3-İlaç tedavisi
4-Karaciğer nakli
Bu hastalarda tanı konur konmaz acilen alkol kesilmelidir.Hastalık hangi aşamada olursa olsun alkolün kesilmesi mutlaka hastada iyi yönde gelişmelere neden olur.
Karaciğer yağlanması tespit edilen hastalarda alkolün kesilmesi yeterlidir.Hastaların beslenmesine dikkat etmesi ve spor yapması çok yararlıdır.Ek olarak herhangi bir ilaç tedavisine gerek yoktur.Belirgin yakınmaları olan, (iştahsızlık, bulantı,kusma karın ağrısı,sarılık,ateş, karında sıvı toplanması gibi) ve karaciğer testleri belirgin derecede bozuk olan alkolik hepatitli ve sirozlu hastaların hastanede yatırılarak tedavisi uygundur.Bu tedavide hastaların beslenme programına alınması, diyetinde protein ve vitaminlerin sağlanması çok önemlidir.
Ayrıca potasyum, magnezyum ve çinko gibi minerallerle beraber C, K, folik asit ve B vitaminleri verilebilir. Alkolik hepatit tedavisi
Alkolik hepatit hastalarının çoğunda beslenme bozukluğu vardır. Bu nedenle hastalara beslenme desteği gerekir. Ağızdan beslenme yeterli değilse damardan beslenme solusyonları verilebilir. Alkolün kesilmesi son derece önemlidir.Seçilmiş hastalarda kortizon tedavisi iyi bir seçenektir.Sonuç olarak belirgin yakınmaları olan; sarılık, bulantı,kusma,karın ağrısı,ateş,iştahsızlık olan hastaların hastanede yatırılarak tedavisi uygundur.
Beslenme desteği ile birlikte kortizon tedavisi alkolik hepatit hastalarında yararlı olmaktadır.
Alkol alışkanlığı olan kişilerin yaklaşık %15’inde siroz gelişir.Bazı hastalarda alkolik hepatit süreci kısa sürerek hızlıca siroz gelişebilir.Buna karşın bazı hastalarda ise alkolik hepatit tablosu sessiz seyreder ve hasta farkına varmadan siroza yakalanır.Hastalar için tehlikeli olan süreç budur. Karaciğer sirozlu hastalarda yağlanma ve hepatit ile birlikte olabilir. Siroz tanısı konan hastalarda alkolün bırakılması yaşam süresinin uzamasına sebep olur.
Bir hastada uzun süreli alkol alımı varsa, muayenede karaciğer büyükse ve alkolizm ile ilişkili bulgular varsa karaciğer hastalığının nedeni büyük olasılıkla alkoldür.Hastalarda iştahsızlık, sabah bulantısı ve geğirme, ishal, ateş, müphem sağ üst kadran ağrısı ve hassasiyeti, iki taraflı parotis bezlerinde büyüme, erkeklerde her iki memede büyüme, testis atrofisi, kısırlık, adale kitlesinin kaybı, hafıza ve konsantrasyon kaybı, uykusuzluk, huzursuzluk, ellerde titreme sık görülür.
Muayenede gözlerde sararma, karaciğer ve dalakta büyüme, karın boşluğunda sıvı birikimi saptanabilir. Mide kanamaları görülebilir.Yemek borusundaki varislerden ve mide, oniki parmak barsağı ülserinden kanamalar görülebilir.
Alkole bağlı sirozun yaşam süresi diğer tip sirozlara göre daha iyidir.Yaşam süresi alkolün kesilme zamanı ile paralellik gösterir. Hastalığın erken safhasında kesilen alkol, hastalığın ilerlemesini durdurur.Alkolik sirozda ortalama yaşam süresi 50 ay ve 4 yıllık sağ kalım oranı yaklaşık %50 dir.
5 yıllık sağ kalım ortalama olarak karaciğer yağlanmasında % 70, alkolik hepatitte %60, sirozda %50 kadardır.
Bir hastada uzun süreli alkol alımı varsa, muayenede karaciğer büyükse ve alkolizm ile ilişkili bulgular varsa karaciğer hastalığının nedeni büyük olasılıkla alkoldür.Hastalarda iştahsızlık, sabah bulantısı ve geğirme, ishal, ateş, müphem sağ üst kadran ağrısı ve hassasiyeti, iki taraflı parotis bezlerinde büyüme, erkeklerde her iki memede büyüme, testis atrofisi, kısırlık, adale kitlesinin kaybı, hafıza ve konsantrasyon kaybı, uykusuzluk, huzursuzluk, ellerde titreme sık görülür.
Muayenede gözlerde sararma, karaciğer ve dalakta büyüme, karın boşluğunda sıvı birikimi saptanabilir. Mide kanamaları görülebilir.Yemek borusundaki varislerden ve mide, oniki parmak barsağı ülserinden kanamalar görülebilir.
Alkole bağlı sirozun yaşam süresi diğer tip sirozlara göre daha iyidir.Yaşam süresi alkolün kesilme zamanı ile paralellik gösterir. Hastalığın erken safhasında kesilen alkol, hastalığın ilerlemesini durdurur.Alkolik sirozda ortalama yaşam süresi 50 ay ve 4 yıllık sağ kalım oranı yaklaşık %50 dir.
5 yıllık sağ kalım ortalama olarak karaciğer yağlanmasında % 70, alkolik hepatitte %60, sirozda %50 kadardır.
